3I/ATLAS Şoku: CO2 Hakimiyeti

Katılım
23 Ağustos 2025
Konular
83
Mesajlar
105
Tepkime puanı
1,206
Şehir
İzmir
JWST, 3I/ATLAS'ın komasının büyük oranda karbondioksitten oluştuğunu ortaya koyuyor bu daha önce hiç görülmemiş bir olgu

NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi ve Amerika Katolik Üniversitesi'nden Martin Cordiner tarafından ilk kez kaleme alınan makaleye göre, 3I/ATLAS'ın çekirdeğini çevreleyen madde olan koma, esas olarak karbondioksitten (CO2) oluşuyor.

Araştırma makalesi:

Ayrıca, bir kuyruklu yıldızın komasında bulunması beklenen su, karbon monoksit ve karbonil sülfür içerir. Ancak karbondioksitin suya oranı 8:1'dir; bu, bir kuyruklu yıldızda şimdiye kadar görülen en yüksek orandır ve tipik değerin altı standart sapma üzerindedir. Garip bir şekilde, karbon monoksitin (CO) suya oranı 1,4 ile önceki gözlemlerle daha uyumludur.

Bu kimyasalları tespit etmek için JWST, NIRSpec kızılötesi kamerasını kullanarak 6 Ağustos'ta, Güneş'ten 3,32 AU uzaklıktaki 3I/ATLAS'ı gözlemledi. Çok da şaşırtıcı olmayan diğer belirtiler arasında, kuyrukluyıldızın etrafında bir miktar su ve toz bulunması ve Güneş'e bakan tarafta daha yüksek bir toz konsantrasyonunun bulunması yer alıyor; bu da Güneş'in ısıttığı tarafta daha fazla gaz çıkışı olması anlamına geliyor.

Diğer bir bulgu, Karbon-12 ve Karbon-13 olmak üzere iki tür karbon izotopunun oranının, Dünya'da bulunana genel olarak benzer olması ve malzemenin benzer karbon türlerine sahip bir ortamda yaratıldığını düşündürmesiydi. Bununla birlikte, 3I/ATLAS'ın oluşturulmasının dengesiz CO2/H2O oranına neden olabilecek birkaç özelliği vardır.

Bunlardan biri, nesnenin yaratıldığı ana yıldız sisteminde son derece yüksek ultraviyole radyasyon seviyeleridir.

Bir diğeri, karbondioksit buzunun suya kıyasla nispeten bol olduğu CO2"buz hattının" ötesinde yaratılmış olması olabilir.

Diğer açıklamalar, güneşten gelen ısının çekirdeği nasıl etkileyebileceğiyle ilgilidir eğer ısıtılması daha zorsa, sudan daha düşük bir erime noktasına sahip olan CO2, güneşe yaklaştıkça açığa çıkmayı bekleyen çekirdekte depolanan bol miktarda su olmasına rağmen, önce değik oranı hesaba katarak önce yüceltilir.

Her iki durumda da daha fazla gözleme ihtiyaç vardır. Bu, onayladığımız sadece üçüncü yıldızlararası ziyaretçi ve ilki ('Oumuamua) koma spektrumlarını yakalayacak kadar parlak değildi, olsa bile zaten komada görünmüyordu. Bu, yıldızlararası bir kuyruklu yıldızın koma spektrumları için diğer tek karşılaştırma noktamız olarak ikinci yıldızlararası ziyaretçi 2I/Borisov'u bırakıyor.
Aslında 3I/ATLAS'a kıyasla bile daha yüksek bir karbon monoksit su oranına sahipti, bu yüzden şimdiye kadar topladığımız ikisinden, her yıldızlararası ziyaretçinin koması yeni içgörüleri gizler gibi görünüyor.

Bu şüphesiz 3I/ATLAS'ın komasını inceleyen son makale olmayacak muhtemelen JWST'den son makale bile olmayacak.

Güneşe tespit edilemeyecek kadar yakın geçmeden önce hala birkaç haftalık gözlem zamanımız var ve daha sonra Ekim ayı başlarında günberine ulaşıyor, ancak Mars'taki bazı sondaların bu süre zarfında ona bir göz atabilme şansı var.

Nihayet Aralık ayında tekrar görünür hale geldiğinde, güneş sistemimizden çoktan çıkmış olacak ve muhtemelen gideceği malzemenin çoğunu dökmüş olacak.

Bazen astronomik olaylar geçicidir ve gökbilimciler bunları meydana gelirken yakalamaya çalışmak zorundadır. En azından bununla biraz uyarıları olacak en yeni yıldızlararası ziyaretçimizi gözlemlemeye devam ederken ne bulduklarını göreceğiz.

Makalenin tamamı için:
IMG 20250902 064246
 

Geri
Üst