Öneri Widevine DRM Nedir? Seviye L1 – L2 – L3

tekkan

Müdavim
Katılım
11 Kasım 2024
Konular
140
Mesajlar
3,265
Tepkime puanı
8,316
Selamlar

Yazımız bilgim dahilinde chatgpt'e hazırlatılmış. Aklınıza takılan birşey olursa sormaktan çekinmeyin.

🎬 Widevine DRM Nedir? L1 – L2 – L3 Seviyeleri ve Teknik Gereksinimleri (Detaylı Rehber)


Günümüzde Netflix, Disney+, Amazon Prime Video gibi dijital platformlar, içerik güvenliği için DRM (Digital Rights Management) sistemlerini kullanır.
Google’ın geliştirdiği Widevine DRM, Android cihazlarda en yaygın kullanılan sistemdir.
Bu teknoloji, videoların korsan kopyalanmasını önlerken aynı zamanda yüksek çözünürlükte (HD, 4K, HDR) oynatılabilmesi için cihazların belirli güvenlik standartlarını karşılamasını ister.




🔐 1. Widevine DRM Nedir?​


Widevine, Google tarafından geliştirilen bir dijital içerik koruma teknolojisidir.
Cihazın, oynatacağı videoyu çözmeden önce şifreleme anahtarlarını güvenli bir ortamda işlemesini sağlar.
Böylece video akışı üçüncü kişiler tarafından ele geçirilemez veya kaydedilemez.


Widevine üç farklı güvenlik seviyesinde çalışır:


SeviyeAçıklamaKullanım Alanı
L1En yüksek güvenlik seviyesiNetflix 4K / Disney+ 4K / Amazon Prime UHD
L2Orta güvenlikBazı 1080p akışlar
L3Yazılımsal güvenlikMaksimum 480p veya 720p videolar



🧩 2. Güvenlik Seviyeleri Arasındaki Farklar​


🥇 Widevine L1 (Level 1)


📖 Tanım:​


L1 seviyesi, video akışının tamamının donanım tabanlı güvenli ortamda (TEE – Trusted Execution Environment) işlenmesini gerektirir.


⚙️ Donanım Gereksinimleri:​


  • TEE (Trusted Execution Environment) destekli işlemci (örneğin ARM TrustZone, Qualcomm Secure Execution, Amlogic TEE).
  • HDCP 2.2 veya üzeri HDMI desteği (harici ekranlar için).
  • Donanım tabanlı şifreleme/deşifreleme motoru (Hardware Crypto Engine).
  • Güvenli anahtar saklama alanı (Secure Keybox).

💾 Yazılım Gereksinimleri:​


  • Cihaz üreticisinin Google Widevine L1 sertifikasyonunu tamamlamış olması.
  • Android tarafında SafetyNet ve Google Play Protect doğrulamalarının geçerli olması.
  • DRM anahtarlarının Google’ın DRM Key Server sisteminde kayıtlı olması.

🎥 Oynatma Özellikleri:​


  • 4K / HDR / Dolby Vision içerikler.
  • Netflix, Disney+, Prime Video gibi platformlar bu seviyeyi zorunlu kılar.



🥈 Widevine L2 (Level 2)


📖 Tanım:​


Orta seviye güvenliktir.
Video şifre çözme işlemi donanımda yapılmaz; yalnızca şifre anahtarı donanımda saklanır.


⚙️ Donanım Gereksinimleri:​


  • Donanım tabanlı anahtar saklama (Secure Keybox).
  • Ancak TEE içinde tam video çözme yeteneği gerekmez.

💾 Yazılım Gereksinimleri:​


  • L1 ile aynı Google doğrulama süreci, ancak kısmen sınırlı.
  • Video işleme kısmı yazılımsal olarak yapılır (CPU / GPU tarafında).

🎥 Oynatma Özellikleri:​


  • Maksimum 1080p (Full HD) çözünürlük.
  • Orta seviye cihazlarda veya bazı Android telefonlarda görülür.



🥉 Widevine L3 (Level 3)


📖 Tanım:​


En düşük güvenlik seviyesidir.
Tüm işlemler yazılım üzerinden yapılır.
Donanımda güvenli bir alan (TEE) veya güvenli anahtar saklama yoktur.


⚙️ Donanım Gereksinimleri:​


  • TEE veya güvenli modül bulunmaz.
  • Cihazın işlemcisi “Secure Execution” desteklemeyebilir.

💾 Yazılım Gereksinimleri:​


  • Temel Android DRM API’lerini desteklemesi yeterlidir.
  • Root’lanmış cihazlarda veya custom ROM’larda genelde L3 olur.

🎥 Oynatma Özellikleri:​


  • Maksimum 480p veya 720p çözünürlük.
  • Netflix, Disney+ gibi uygulamalarda 4K veya HD içerikler kilitlenir.



🧠 3. Teknik Karşılaştırma Tablosu​


ÖzellikL1L2L3
Güvenlik AlanıDonanım (TEE)Karma (Donanım + Yazılım)Yazılım
Şifreleme / DeşifrelemeDonanımKısmen DonanımYazılım
DRM Anahtarı SaklamaGüvenli Alan (Secure Keybox)Güvenli AlanRAM / Yazılım
Çözünürlük Desteği4K / HDR1080p480p – 720p
Netflix / Disney+ 4K✅❌❌
Root / Modifiye ROM Uyumu❌⚠️✅
Sertifika GereksinimiGoogle Widevine + ÜreticiGoogle WidevineYalnız Android API



💡 4. L1, L2, L3 Nasıl Kontrol Edilir?​


Android cihazlarda “Widevine DRM Info” adında ücretsiz bir uygulama vardır.
Kurup açtığında “Security Level: L1 / L2 / L3” satırını görebilirsin.
Eğer L3 görünüyorsa, cihazın yazılımsal DRM ile çalışıyor demektir.




⚠️ 5. Dikkat Edilmesi Gerekenler​


  • Cihaz L1 olsa bile Netflix sertifikası yoksa, Netflix 4K yayın yapmaz.
  • Root edilmiş veya custom ROM’lu cihazlar otomatik olarak L3’e düşer.
  • “Fake L1” yazılımlı kutular vardır — Netflix bu cihazlarda yalnızca 480p verir.
  • L1 cihazlar genellikle Amlogic S905X4, Mediatek MT9611, Qualcomm QCS serisi gibi çiplerle üretilir.



🎯 6. Sonuç​


Widevine DRM, sadece yazılım değil donanım tabanlı güvenlik zinciri gerektiren bir teknolojidir.
4K, HDR ve Dolby Vision gibi üst düzey içerikleri izleyebilmek için:


✅ Donanımda TEE desteği,
✅ Yazılımda Google Widevine L1 sertifikası,
✅ Platformda Netflix onayı bulunmalıdır.


Bunlardan biri eksikse, en fazla Full HD veya 720p çözünürlükte içerik izlenebilir.




🧩 Özetle:


L1 = Gerçek donanım güvenliği (4K destek)
L2 = Karma yapı (1080p destek)
L3 = Sadece yazılım (480p–720p destek)
 
Son düzenleme:

📊 TV Box İşlemcileri – Widevine L1/L2/L3 Destek Tablosu (2025 Güncel)


#İşlemci (SoC)ÜreticiBeklenen DRM SeviyesiGüvenlik (TEE)HDCP DesteğiNetflix 4K UyumuNotlar
1Amlogic S905X5Amlogic✅ L1Var (TEE 2.0)2.2+EvetEn yeni nesil, AV1 + Dolby Vision destekli.
2Amlogic S905X4Amlogic✅ L1Var2.2+Evet (sertifikalı modellerde)Google TV ve Chromecast 4K cihazlarda kullanılır.
3Amlogic S905X3Amlogic⚠️ L1 (Üreticiye bağlı)Var2.2Genellikle evetBazı kutularda “fake L1” olarak görülebilir.
4Amlogic S905Y4Amlogic✅ L1Var2.2EvetMi TV Stick 4K gibi taşınabilir cihazlarda.
5Amlogic S922XAmlogic✅ L1Var2.2EvetGüçlü performanslı, Ugoos AM6B Plus örnek.
6Amlogic S912Amlogic⚠️ L2–L3Kısıtlı2.0HayırEski model, Netflix 4K desteklemez.
7Amlogic S905W2Amlogic⚠️ L1 (sınırlı)Var2.2BazenGiriş seviyesi; sertifikalı modellerde 4K.
8Amlogic S805X2Amlogic⚠️ L2Sınırlı2.2HayırUygun fiyatlı modellerde, genelde 1080p sınırı.
9Rockchip RK3566Rockchip⚠️ L2 / L3Kısıtlı2.2HayırDonanım yeterli ama sertifika genelde yok.
10Rockchip RK3588Rockchip⚠️ L1 (potansiyel)Var (TrustZone)2.3Bazı modellerdeDonanım güçlü ama üretici sertifikası nadir.
11Rockchip RK3328Rockchip❌ L3Yok2.0Hayır4K çözebilir ama DRM desteği zayıf.
12Allwinner H6Allwinner❌ L3Yok2.0HayırEski nesil, TEE desteği yok.
13Allwinner H616Allwinner❌ L3Yok2.0HayırDRM ve Netflix sertifikası yok.
14Allwinner H618Allwinner❌ L3Yok2.1HayırYeni model ama güvenli alan yok.
15Mediatek MT9611Mediatek✅ L1Var2.2+EvetTCL, Philips, Nokia TV’lerde kullanılır.
16Mediatek MT9602Mediatek✅ L1Var2.2EvetLenovo ve Realme Smart TV’lerde.
17Mediatek MT5670Mediatek⚠️ L1 (çoğunlukla)Var2.2EvetSony, Toshiba TV’lerde.
18HiSilicon Hi3798MV200HiSilicon⚠️ L2Kısıtlı2.1HayırHuawei ve bazı IPTV kutularında.
19Qualcomm QCS605Qualcomm✅ L1Var (TrustZone)2.2+EvetPremium TV box ve streaming çiplerinden.
20Realtek RTD1319DRealtek✅ L1Var2.2+EvetZidoo, Dune HD, Egreat gibi üst segmentte.
21Realtek RTD1325Realtek✅ L1Var (Donanım TEE)2.3EvetYeni nesil Realtek platformu; Dolby Vision + HDR10+ desteği, tam donanım DRM güvenliği.
 
Şu an düzgün işleyen ve yazılım yükü taşıyan RTD1325 yonga seti ama görsel işlemciler destekleyecek kuvvette olmazsa işe yaramaz. Ben her türlü Allwinner derim ama port android için. Bir box'u port android ve Alllwiner işlemcili sistem ile bilgisayar gibi kullanırsın ama çok fena ısınır. Onu çözersen tadından yenmez. Hem port android özgürlüğü bir başka.
 
Selamlar

Yazımız bilgim dahilinde chatgpt'e hazırlatılmış. Aklınıza takılan birşey olursa sormaktan çekinmeyin.

🎬 Widevine DRM Nedir? L1 – L2 – L3 Seviyeleri ve Teknik Gereksinimleri (Detaylı Rehber)


Günümüzde Netflix, Disney+, Amazon Prime Video gibi dijital platformlar, içerik güvenliği için DRM (Digital Rights Management) sistemlerini kullanır.
Google’ın geliştirdiği Widevine DRM, Android cihazlarda en yaygın kullanılan sistemdir.
Bu teknoloji, videoların korsan kopyalanmasını önlerken aynı zamanda yüksek çözünürlükte (HD, 4K, HDR) oynatılabilmesi için cihazların belirli güvenlik standartlarını karşılamasını ister.




🔐 1. Widevine DRM Nedir?​


Widevine, Google tarafından geliştirilen bir dijital içerik koruma teknolojisidir.
Cihazın, oynatacağı videoyu çözmeden önce şifreleme anahtarlarını güvenli bir ortamda işlemesini sağlar.
Böylece video akışı üçüncü kişiler tarafından ele geçirilemez veya kaydedilemez.


Widevine üç farklı güvenlik seviyesinde çalışır:


SeviyeAçıklamaKullanım Alanı
L1En yüksek güvenlik seviyesiNetflix 4K / Disney+ 4K / Amazon Prime UHD
L2Orta güvenlikBazı 1080p akışlar
L3Yazılımsal güvenlikMaksimum 480p veya 720p videolar



🧩 2. Güvenlik Seviyeleri Arasındaki Farklar​


🥇 Widevine L1 (Level 1)


📖 Tanım:​


L1 seviyesi, video akışının tamamının donanım tabanlı güvenli ortamda (TEE – Trusted Execution Environment) işlenmesini gerektirir.


⚙️ Donanım Gereksinimleri:​


  • TEE (Trusted Execution Environment) destekli işlemci (örneğin ARM TrustZone, Qualcomm Secure Execution, Amlogic TEE).
  • HDCP 2.2 veya üzeri HDMI desteği (harici ekranlar için).
  • Donanım tabanlı şifreleme/deşifreleme motoru (Hardware Crypto Engine).
  • Güvenli anahtar saklama alanı (Secure Keybox).

💾 Yazılım Gereksinimleri:​


  • Cihaz üreticisinin Google Widevine L1 sertifikasyonunu tamamlamış olması.
  • Android tarafında SafetyNet ve Google Play Protect doğrulamalarının geçerli olması.
  • DRM anahtarlarının Google’ın DRM Key Server sisteminde kayıtlı olması.

🎥 Oynatma Özellikleri:​


  • 4K / HDR / Dolby Vision içerikler.
  • Netflix, Disney+, Prime Video gibi platformlar bu seviyeyi zorunlu kılar.



🥈 Widevine L2 (Level 2)


📖 Tanım:​


Orta seviye güvenliktir.
Video şifre çözme işlemi donanımda yapılmaz; yalnızca şifre anahtarı donanımda saklanır.


⚙️ Donanım Gereksinimleri:​


  • Donanım tabanlı anahtar saklama (Secure Keybox).
  • Ancak TEE içinde tam video çözme yeteneği gerekmez.

💾 Yazılım Gereksinimleri:​


  • L1 ile aynı Google doğrulama süreci, ancak kısmen sınırlı.
  • Video işleme kısmı yazılımsal olarak yapılır (CPU / GPU tarafında).

🎥 Oynatma Özellikleri:​


  • Maksimum 1080p (Full HD) çözünürlük.
  • Orta seviye cihazlarda veya bazı Android telefonlarda görülür.



🥉 Widevine L3 (Level 3)


📖 Tanım:​


En düşük güvenlik seviyesidir.
Tüm işlemler yazılım üzerinden yapılır.
Donanımda güvenli bir alan (TEE) veya güvenli anahtar saklama yoktur.


⚙️ Donanım Gereksinimleri:​


  • TEE veya güvenli modül bulunmaz.
  • Cihazın işlemcisi “Secure Execution” desteklemeyebilir.

💾 Yazılım Gereksinimleri:​


  • Temel Android DRM API’lerini desteklemesi yeterlidir.
  • Root’lanmış cihazlarda veya custom ROM’larda genelde L3 olur.

🎥 Oynatma Özellikleri:​


  • Maksimum 480p veya 720p çözünürlük.
  • Netflix, Disney+ gibi uygulamalarda 4K veya HD içerikler kilitlenir.



🧠 3. Teknik Karşılaştırma Tablosu​


ÖzellikL1L2L3
Güvenlik AlanıDonanım (TEE)Karma (Donanım + Yazılım)Yazılım
Şifreleme / DeşifrelemeDonanımKısmen DonanımYazılım
DRM Anahtarı SaklamaGüvenli Alan (Secure Keybox)Güvenli AlanRAM / Yazılım
Çözünürlük Desteği4K / HDR1080p480p – 720p
Netflix / Disney+ 4K✅❌❌
Root / Modifiye ROM Uyumu❌⚠️✅
Sertifika GereksinimiGoogle Widevine + ÜreticiGoogle WidevineYalnız Android API



💡 4. L1, L2, L3 Nasıl Kontrol Edilir?​


Android cihazlarda “Widevine DRM Info” adında ücretsiz bir uygulama vardır.
Kurup açtığında “Security Level: L1 / L2 / L3” satırını görebilirsin.
Eğer L3 görünüyorsa, cihazın yazılımsal DRM ile çalışıyor demektir.




⚠️ 5. Dikkat Edilmesi Gerekenler​


  • Cihaz L1 olsa bile Netflix sertifikası yoksa, Netflix 4K yayın yapmaz.
  • Root edilmiş veya custom ROM’lu cihazlar otomatik olarak L3’e düşer.
  • “Fake L1” yazılımlı kutular vardır — Netflix bu cihazlarda yalnızca 480p verir.
  • L1 cihazlar genellikle Amlogic S905X4, Mediatek MT9611, Qualcomm QCS serisi gibi çiplerle üretilir.



🎯 6. Sonuç​


Widevine DRM, sadece yazılım değil donanım tabanlı güvenlik zinciri gerektiren bir teknolojidir.
4K, HDR ve Dolby Vision gibi üst düzey içerikleri izleyebilmek için:


✅ Donanımda TEE desteği,
✅ Yazılımda Google Widevine L1 sertifikası,
✅ Platformda Netflix onayı bulunmalıdır.


Bunlardan biri eksikse, en fazla Full HD veya 720p çözünürlükte içerik izlenebilir.




🧩 Özetle:
Eline sağlık reis, güzel bilgiler.
"Bildiğim kadarıyla" sadece şuraya bir ekleme yapmak istiyorum;
L1,L2 ve L3 için yazılan farklı çözünürlük değerleri genel kullanımı doğru yansıtır fakat bu Widevine'ın getirdiği bir zorunluluk ya da kısıtlamadan dolayı değildir.
İstenirse en düşük seviye L3 lisansla bile 1080p ya da 4K içerik sunulabilir.
Fakat L3 ile 4K sunum yapıldığına rastlamak zordur çünkü genel algıya göre doğal olarak en değerli olan şey en güvenli şekilde korunmalıdır. Ülkemizde hizmet veren içerik sağlayıcı servislerde L3 ile 1080p içerik sunulduğuna bizzat şahidim. Bu sebepten belirtmek istedim.

Benzetme yapacak olursak da L3'ü pazardan aldığımız uyduruk asma kilide, L1'i de banka kasasının kilit mekanizmasına benzetebiliriz.
İsteyen biri gidip elindeki altınını/mücevherini bir kutuya koyup asma kilit de takabilir fakat herkes bunun kolayca patlatılacağını bildiği için bunu yapanı görmek zordur. Herkes malına verdiği değere göre güvenlik seviyesi seçmekte özgürdür.
 
Tabii l1 olsun l3 olsun. Hatta hiçbiri olmasın 1080p veriyor. Yayıncının inisiyatifi de var sanırım
 

Geri
Üst